Topp 10 - Myndlistaruppgjör ársins 2008

Í áramótablaði Morgunblaðsins verða fullt af topp 10 listum og þ.á.m. listi yfir 10 "bestu" myndlistarsýningar ársins(má líka segja "athyglisverðustu", "merkilegustu", eða eitthvað þvíumlíkt).

Ég á bara 1/4 hluta af þessari samsetningu í Morgunblaðinu og birti þessvegna minn topp 10 lista hér á blogginu.  En þar sem ég verð á brott yfir áramótin og í netlausum bústað þá birti ég listann minn í fyrra fallinu.

FORMÁLI 

2008 er óneitanlega sérstakt ár í listinni. Einkageirinn var búinn að vera duglegur að styrkja útrás listamanna sem/og innrás erlendra stjarna. Ríkið var líka farið að treysta á einkageirann sem stoð undir fjármögnun sýninga. En svo sprakk blaðran og listamenn og liststofnanir knúin  til að endurskoða sína hagi. Þótt ekki séu kennimerki um breyttar áherslur í listinni ennþá.

Hannes Sigurðsson forstöðumaður Listasafnsins á Akureyrir á tvímælalaust besta sýningartitilinn í ár, "Bæ, bæ Ísland". Það hefði verið óskandi að sýningin hefði staðist titilinn. En sumar hugmyndir eru einfaldlega of stórar um sig og ómögulegt að þjóna þeim. Og þannig var með Bæ, bæ, Ísland. 

Verk Ásmundar Ásmundssonar, "Into the Firmament" (sem ég kallaði "Partíturninn" í gagnrýni þegar verkið var sýnt í Reykjanesbæ árið 2005) var endursýnt á Bæ bæ Ísland. Einhvernveginn fær þessi steyputurn allt aðra merkingu eftir efnahagsfallið og ætti að vera reistur til frambúðar á góðum stað í Reykjavíkurborg sem minnisvarði um innantómt góðærið og sukkinu sem því fylgdi.

Bróðir Ása, hann Snorri, átti flottasta gjörninginn í ár þegar hann rétti Geir H. Haarde uppsagnarbréf Davíðs Oddssonar á blaðamannafundi. Ég íhugaði jafnvel að láta gjörninginn inn á topp 10 listann minn yfir bestu sýningar ársins. En læt duga að nefna hann hér enda voru aðrir gjörningar sem framdir voru í mótmælum gegn ríkisstjórn ekki síðri og ekki endilega af hendi viðurkenndra myndlistarmanna. Bónuspokinn á alþingi var þeirra á meðal og sölumiðar sem límdir voru á barnamyndirnar við Austurstræti sem ígildi söluverðs á hvert barn á Íslandi var alveg brilljant og frábær endurnýting á listinni sjálfri.  Höfundur er hinsvegar ókunnur.

Mér þótti ekki vandasamt að velja besu sýningu ársins. Reyndar hugsaði ég upphaflega að sýningin List mót byggingarlist í Listasafni Íslands ætti heimtingu á efsta sætinu. En eftir umræðu við nokkra kollega og nánari íhugun að þá stendur framlag Steinu Vasulka, Of the North, á þessa sömu sýningu uppi sem sýning ársins. En verkið var áfram sem sýning á sumarsýningu eftir að List mót byggingarlist lauk. Of the North var tvímælalaust hápunkturinn á List mót byggingarlist, enda líkast til að þessi vonlausi sýningarsalur á efstu hæð listasafnsins hafi verið smíðaður fyrir verk Steinu. Listakonan nýtti sérkenni salarins "to the max" og gersamlega eyddi honum þannig að maður stóð eins og einhver míkró vera inn í kosmískum andardrætti (svo ég hljómi dálítið dramatískur).

10 bestu myndlistarsýningar á Íslandi árið 2008

1) Of the North Steina Vasulka - Listasafn Íslands 

2) Grasrót  Ýmsir  – Verksmiðjan á Hjalteyri 

3) Þríviður Guðjón Ketilsson, Hannes Lárusson og Helgi Hjaltalín - Listasafn Reykjanesbæjar 

4) Guðný Rósa Ingimarsdóttir - Listasafn Íslands (á sýningunni Streymið) 

5) I hate nature / Aluminati  Martha Schwartz – Listasafn Reykjavíkur, Kjarvalsstaðir  

6) Augnasinfónían Bragi Ásgeirsson -Listasafn Reykjavíkur, Kjarvalsstaðir  

7) Óvissulögmálið  Sirra Sigrún Sigurðardóttir – Kling & Bang  

8) Klessulistahreiðrið Ýmsir – Listasafn ASÍ

9) Jón Laxdal - Jónas Viðar gallerí 

10) Sjóndeildarhringur  Bjarni Sigurbjörnsson, Kristinn G. Hrafnsson og Svava Björnsdóttir – Gerðarsafn

 

Gleðilegt ár,

Ransu

 

Hvít Jól

Sígilt - Clyde McPhatter & The Drifters, 1953.

Gleðileg jól og takk fyrir árið,

Ransu

Hið rétta andlit auðvaldsins eða sjálfsblekking listamanna

Mig langar til að benda á tvær greinar sem eru að finna í tímaritinu Nei!

Fyrri greinin (lesa HÉR) byggir á samtali við Snorra Ásmundsson og kemur þar margt í ljós varðandi afskipti og stýringu Bjórgólfs Guðmundssonar á Klink & Bank, sem Landsbankinn studdi á sínum tíma.  Þessi grein kemur samhliða fréttum um afskipti auðmanna að ritstjórn DV og snertir greinin þá umræðu.

Seinni greinin (lesa HÉR) er rituð af Steinunni Gunnlaugsdóttur, listakonu, og er bréf til listamanna. Þar gagnrýnir hún listamenn fyrir að taka þátt í leiknum og undirgefni þeirra gagnvart auðmönnum.

Aumingja Ísland

Tímarit Kynningarmiðstöðvar íslenskrar myndlistar gerir verki Sigurðar Guðmundssonar "Aumingja Ísland" skil  þegar miðstöðin sendi út tímarit sitt List#21 á netinu í dag.

Þetta er skilti með áletruðum orðum "Aumingja Ísland" og  var partur af röð aumingjaverka eins og "Aumingja Bandaríkin" og "Aumingja Írak" og voru gerð skömmu eftir innrás BNA á Írak.

Svo skemmtilega vill til að ég er nýbúinn að hitta mann sem var að leitast við að kaupa þetta verk Sigurðar í umboði fyrir annan mann sem hefur ennþá efni á að ráða mann til að sjá um að kaupa fyrir sig listaverk.

Umboðsmaðurinn hafði haft samband við gallerí sem hann vænti að gæti haft milligöngu í sölu á verkinu en hefur bara fengið loðin svör þaðan og engan blússandi áhuga.

Því velta menn og umboðsmenn því fyrir sér hvort ásókn í "Aumingja Ísland" sé slík að verkið fari til hæstbjóðanda.

Sel þetta þó ekki dýrara en ég keypti það.

Föðurtilfinningin

Þetta er vel valið þótt ég viti ekki hverjir aðrir sóttu um Dungal-styrkinn.

Það hefur eitthvað með aldurinn að gera, en ég fæ orðið einhverskonar föðurtilfinningu þegar ég sé að listamenn sem ég hef þekkt frá því að þeir voru í LHÍ fá viðurkenningar eða vegnar vel í listinni (sem þarf ekki endilega að vera háð peningum).

Mér er sérlega minnistætt þegar ég sýndi í fyrsta sinn hér heima. Það var í Nýló ásamt 7 öðrum nýútskrifuðum listamönnum frá Hollandi (ég var reyndar enn á lokaári). Þá kom Birgir Andrésson til mín svo sæll og glaður yfir þessum nýju listamönnum og játaði að hafa svona föðurtilfinningu, einhver ánægja með að kyndlinum verði haldið áfram logandi á lofti.  Hann var þá á svipuðum aldri og ég er núna.  Ég fékk þessa sömu tilfinningu á Grasrótarsýningunni á Hjalteyri (fyrst og fremst vegna þess að hún var sérlega vel heppnuð) og hún kitlaði mig aftur þegar ég las um úthlutunina.

Verst að hafa ekki mætt á staðinn en ég bara gleymdi þessu (Það hefur máski líka með aldurinn að gera?).

   Bjarki Bragason, sem hlaut 500.000 kr. styrkinn er aktivisti, iðinn í félagsstörfum og pólitískt þenkjandi listamaður. Myndin fyrir ofan var á sýningu hans í Auga fyrir auga og var tekin við Kárahnjúkavirkjun.

   Ragnar Jónasson er póstmódernpopp og skrípóabstrakt. Hann er af áþekkum skóla og Davíð Örn sem hlaut Dungalstyrkinn stóra í fyrra.  Hann teygir málverkið í objekta.  Þetta verk hans er af sýningu í Skaftfelli.

   Sirra Sigrún Sigurðardóttir er öllu stálpaðri en "drengirnir" tveir. Hún hefur verið lengur að og er á meðal forsprakka Kling & Bang gallerís. Hún á eina af áhugaverðari sýningunum þetta árið, Óvissulögmálið,  sem hún hélt í Kling & Bang á Listahátíð. Myndin er þaðan.

Þrír myndlistamenn fá styrk úr Listasjóði Dungals

Enn einn topp 10 listinn. Þessi er yfir 10 bestur abstraktmálara samtímans (og miðast við starfandi listmálara) eftir mínu höfði

Nú dynja yfir okkur topp 10 listar næstu vikurnar eða þar til í byrjun næsta árs.

Mér finnst viðeigandi að ég komi hér loks með topp 10 í abstraktmáverkinu.  Ég íhugaði að láta sjálfan mig í 7 sæti eins og Liam Gallagher í Oasis sem setti eigin hljómsveit á lista yfir 10 bestu. En ég ákvað að halda mér fyrir utan svo ég yrði ekki sakaður um hlutdrægni. Auk þess ákvað ég að raða ekki í sæti.

Ég þekki auðvitað ekki alla abstraktmálara í heimi, en þessi listi miðast við þá sem eru alþjóðlega starfandi og er auðvitað minn "smekkur" og uppáhald. 

Uppröðunin er eftir útlenskri stafrófsröð.

   Tomma Abts (f. Þýskalandi, 1967)

 

  Philippe Decrauzat (f. Sviss, 1974)

 

  Raoul de Keyser (f. Belgíu, 1930)

 

  Bernard Frize (f. Frakklandi, 1949)

 

  Olav Chr. Jensen (f. Noregi, 1954)

 

  Jonathan Lasker (f. BNA, 1948)

 

  Julie Mehretu (f. Eþíópíu, 1970)

 

 Sarah Morris (f. Englandi. 1967)

 

  Olivier Mosset (f. Sviss, 1933)

 

  Sean Scully (f. Írlandi, 1945)

The Dark Knight á meðal 10 bestu mynda ársins

Skilaboð utan úr geimnum

Sá The Day the Earth Stood Still í gær. 

Fyndið að hafa róbótann þetta gamaldags útlítandi, svona til að fylgja hinni sígildu og samnefndu B-mynd frá 1951 (sjá mynd t.v.). En svo leystist hann bara upp í allt öðruvísi vopn en sá gamli. 

Það var annars flott atriði þegar hann byrjaði á dómsdags upplausninni, vantaði bara rödd Arnolds Schwartzeneggers -"I am GORT, prepare to die", til að fullkomna atriðið.

GORT var óneitanlega ljósi punkturinn í myndinni.  Og gott að vita að Bach virkar betur en basúkka á ógnandi geimverur.

Svo voru skilaboðin frá geimverunni Klaatu eitthvað svo þægilega skýr.  -Burt með auðvaldið, spillinguna og græðgina, kjósið Vinstri græna annars tortímir GORT ykkur.

Gagnrýnandi ákærir eigið blað fyrir að meina honum að gagnrýna

Rakst á ÞESSA áhugaverðu frétt á artinfo um að Donald Rosenberg tónlistargagnrýnandi hjá tímaritinu Plain Dealer hafi kært blaðið fyrir að útiloka sig frá því að skrifa um sinfóníuhljómsveit Cleveland og krefjist skaðabóta sökum þessa.

Rosenberg segir að eftir að hann skrifaði nokkra neikvæða dóma um flutning sinfóníuhljómsveitarinnar hafi ritstjórn blaðsins látið undan þrístingi frá stjórn sveitarinnar og útilokað Rosenberg frá frekari skrifum um hana.

Hann er engu að síður áfram gagnrýnandi hjá blaðinu, bara skrifar ekki um sinfóníuhljómsveitina.

Þetta er þá svipað og ef DV hefði hætt að senda Jón Viðar á sýningar Borgarleikhússins vegna þrístings í fyrra.

Schnabel missir sig í 60 mínútum

Viðbrögð bandaríska listamannsins Julians Schnabels í 60 minutes um helgina hafa vakið athygli.

 Viðtalið er "svona svona". Lítið kafað í innviðinn og Schnabel heldur klisjukenndur í svörum, "Ég vil ekki útskýra listaverkin"." ég mála sennilega eins og jazzari" o s frv. En þegar Morley Safer spyr Schnabel út í gagnrýnandann Robert Hughes að þá bregst listamaðurinn við á versta veg og á erfitt með að sleppa gremjunni þegar Safer fer út í aðra sálma.

Schnabel er auðvitað leikrænn og kann að vekja á sér athygli svo það er spurning hvort þetta hafi verið svo óhugsað.  Hins vegar er ljóst að Hughes er ekki í uppáhaldi hjá Schnabel enda gagnrýnandinn oft harðorður í garð listamannsins, og sagði hann m.a. vera "schlockmeister"  (sölumaður illa gerðra og verðlausra hluta) og að Schnabel væri fyrir málaralistina sama og Sylvester Stallone væri fyrir leiklistina.

HÉR má sjá þáttinn um Schnabel í 60. minutes.

Goðsögn

Paris Hilton skaust ekki upp á stjörnuhiminninn vegna þátttöku í raunveruleikaþáttunum The Simple life eins og segir í þessari frétt á mbl.is, heldur þegar myndband með henni og hennar fyrrverandi stunda kynmök lak inn á netið. 

Áður vissi varla nokkur maður af Paris Hilton fyrir utan þotuliðið í NY eða LA. En það var í kjölfar þessa að áhugi almennings um heim allan vaknaði og tækifærin urðu hennar.

Oft er talað um að Paris Hilton sé fræg fyrir ekkert eða bara fræg fyrir að vera fræg. 

En hún hefur notað tækifærin sem hún fær og leikið í kvikmyndum og gefið út hljómdisk fyrir utan raunveruleikaþættina. En jafnan hlotið afleita dóma fyrir.

Fólk elskar að fyrirlíta hana og hneykslast á hæfileikaleysinu.

Fjölmiðlar næra þessar kenndir á stöðugum fréttum af dísinni, sem oftast eru ekki um neitt sérstakt, eins og þessi frétt sem ég hengi mig við í mbl. is. 

Í kjölfarið er Paris Hilton táknmynd þess hve langt popúlismi getur gengið og máski goðsögn innihaldsleysis (þá ekki manneskjan sjálf heldur þorsti í "engar" fréttir af manneskjunni)

Hilton hefur mér að vitandi ekki haldið myndlistarsýningu, en það hlýtur að koma að því.  Hins vegar hafa myndlistarmenn gert henni skil og nýtt sér táknmyndina. 

Hilton var ein af fyrirmyndum Jonathans Yeho í  myndröðinni The Outsiders. En Yeho gerði klippimynd (Collage) af Paris úr klámblöðum(sjá mynd fyrir miðju).

Daniel Edwards, sem gerði garðinn frægan fyrir skúlptúr af Britney Spears vera að fæða barn, hefur einnig gert skúlptúr af Hilton í raunstærð sem heitir Autopsy (sjá mynd efst). 

þá kom huldulistamaðurinn Banksy 500 geisladiskum í umferð þegar hann laumaði eigin remixi af frumraun Hiltons á tónlistarsviðinu í 48 HMV og Virgin plötuverslanir í Bretlandi árið 2006. Remixin hétu nöfnum eins og "Why am I famous?" og "What have I done?" (sjá neðstu mynd), auk þess sem listamaðurinn endurbætti myndir af Hilton innan í umslaginu.

Þessi gjörningur Banksys er skrásettur á Youtube og má skoða HÉR.

„Get allt sem mér er fengið í hendur"