Gullöldin

Sá loksins myndina L´Age D´Or (Gullöldin) í gær. Hef leitað að henni lengi og rakst á hana á bókasafni LHÍ.  Hún var gerð árið 1930 af Luis Bunuel sem einnig skrifaði handritið ásamt Salvador Dali.  

Myndin fjallar, í stórum dráttum, um mann og konu sem eru að reyna að eiga saman unaðstund en eru trufluð í sífellu. þau líða kvalir fyrir það eitt geta ekki syndgað í friði. Maðurinn fer að sjá ofsjónir, sér eitthvað kynferðislegt út úr furðulegustu hlutum, og konan tottar tá á marmarastyttu af mikilli áfergju.  Hey, þetta var 1930.

Eins og venjulega að þá gerir Bunuel stólpagrín að kirkjunni, dyggðunum og borgarastéttinni. Þegar myndin var frumsýnd í París á sínum tíma varð allt vitlaust. Hægri öfgasinnar gengu berserksgang um bíósalinn, brutu sæti og hentu bleki á bíótjaldið.  Myndin var svo umsvifalaust bönnuð af kvikmyndaeftirlitinu og Bunuel sakaður um klámfengni og að guðlast.

Einhvernvegin virkar kvikmyndaiðnaður samtímans hálf geldur í samanburði við þetta.

Gordon fær Haftmann

Skoska videólistamanninum Douglas Gordon var úthlutað Roswitha Haftmann verðlaunin í Sviss í dag.

Þetta eru um 9 milljónir sem hann fær í sinn vasa en Gordon hefur áður hlotið merk verðlaun. En hann hlaut Turner verðlaunin, Bresku, árið 1996.

Gordon, sem er fæddur í Glasgow árið 1966, er kunnur fyrir videóinnsetningar þar sem hann nýtir gamlar kvikmyndir og hefur hann sérstakt dálæti á Hitchcock myndum.  Eitt af hans þekktari verkum heitir "24 hours-Psycho" og sýnir kvikmynd Hitchcocks, Psycho,  í hægagangi frá upphafsatriði til enda í 24 klst. Málið snýst þá fyrst og fremst um tíma og rými.

Ég sá akkúrat sturtuatriðið fræga ofurhægt í tæpa klst. þegar ég sá verkið á sýningu hans, Timeline, í MoMA í New York í hittifyrra.

Ekki má svo gleyma kvikmynd hans um Zidane, sem var sýnd hér á kvikmyndahátíð í fyrra og Sigurjón Sighvatsson framleiddi.

http://www.dexigner.com/art/news-g13271.html

Uppistand

Hef það frá traustum aðila að þegar veisla fyrir Erró var haldin í Höfða um helgina hafi Dagur, fyrrverandi borgarstjóri, verið með hálfgert uppistand, og verið hrókur alls fagnaðar.

Ekki seinna vænna fyrir listamanninn margrómaða að fá veisluna og borgarstjórann unga í boðið, því þótt að uppistand Ólafs og Vilhjálms á Kjarvalsstöðum í kvöld hafi verið bráðfyndið að þá virkaði það samt eins og upphafið á endanum á langdregnum skrípaleik.

Ólafur og Vilhjálmur stýra

Hulda fékk Guðmundu

Hinn árlegi styrkur úr sjóði Guðmundu S. Kristinsdóttur sem Erró stofnaði til minningar um móðursystur sína, og er ætlaður til listakvenna, var afhentur í dag .  Styrkinn, sem nemur 250.000 krónum, hlaut Hulda Stefánsdóttir.  Spurning hvort ekki væri ráð að hafa þetta annað hvert ár og hækka upphæðina um helming.

En auðvitað er þetta spurning um heiðurinn og er Hulda komin í góðan hóp listakvenna. En áður hafa þær Ólöf Nordal, Finna Birna Steinsson, Katrín Sigurðardóttir, Gabríela Friðriksdóttir, Sara Björnsdóttir, Þóra Þórsdóttir, Guðrún Vera Hjartardóttir og Hekla Dögg Jónsdóttir hlotið þennan sama heiður.

Davíð fékk Dungal

Ég sat í fremstu röð á Borginni, eins og hver önnur grúppía, þegar styrkþegar Dungal sjóðsins voru kynntir.

Ég var búinn að veðja á Davíð Örn og viti menn....

 Dungal sjóðurinn er myndlistarstyrkur hjónanna Gunnars Dungal og Þórdísar Öldu í minningu Margrétar og Baldvins Dungal, og er ætlaður ungum og upprennandi, myndlistarmönnum. Í ræðu sinni minntist Gunnar einmitt á að þau hjónin fengjust aðallega við að rækta hross og af þeirri samlíkingu að dæma er styrknum ætlað hlutverk í uppbyggingu fyrir framtíðina eða að skapa veglegt stóð til útflutnings.

Sjóðurinn hét áður Listasjóður Pennans og hóf styrkveitingu árið 1992 og ætið verið nokkuð hittinn á listamenn sem síðar hafa orðið afkastamiklir á sviði myndlistar (Ég fékk styrkinn árið 2000 )

Davíð Örn Halldórsson hlaut stóra styrkinn að þessu sinni. Fjárupphæð 500.000.kr. Mér þykir það vel valið.  Davíð útskrifaðist úr grafíkdeild LHÍ árið 2002 (síðasta deildarútskriftin). Sýndi með Homo Graficus hópnum og krotaði líka á veggi víða um borgina og á salerni.  Sýndist ég allavega sjá handbragð hans á karlaklósettinu á Sirkus fyrir skömmu. Hann kom síðan fram sem gljáfagur gimsteinn á sýningu í Safni ehf. í fyrra og hefur verið á blússandi syglingu síðan. verulega gaman að fylgjast með honum.

Styrki að upphæð 300.000 kr. hlutu Birta Guðjónsdóttir og Björk Viggósdóttur.

Birta hefur þegar látið að sér kveða í sýningarhaldi og sýningarstjórn. Björk Viggósdóttir er hins vegar splunkuný í bransanum, útskrifaðist frá LHÍ í hittifyrra og er á leið í framhaldsnám.

Auk fjárstyrksins geri ég ráð fyrir að Gunnar og Þórdís kaupi verk eftir listamennina, en þau hafa gert það hingað til og eiga veglegasta safn listaverka.

 Hér eru styrkþegar sjóðsins frá upphafi:

1992

Ásta Ólafsdóttir
Finna Birna Steinsson

1993

Halldór Ásgeirsson
Guðrún Einarsdóttir

1994

Guðrún Hjartardóttir
Sigtryggur Bjarni Baldvinsson

1995

Inga Svala Þórsdóttir
Guðný Rósa Ingimarsdóttir
Viðurk. Sigríður Sigurjónsdóttir

1996

Ólöf Nordal
Finnur Arnar Arnarson

1997

Anna Guðjónsdóttir
Sigrún Ólafsdóttir
Birgir Snæbjörn Birgisson

1998

Gabríela Friðriksdóttir
Þóroddur Bjarnason
Þorbjörg Þorvaldsdóttir

1999

Hildur Bjarnadóttir
Valgerður Guðlaugsdóttir
Hlynur Hallsson

2000

 

Hekla Dögg Jónsdóttir
Særún Stefánsdóttir
Jón Bergmann Kjartansson Ransú

2001

Olga Soffía Bergmann
Egill Sæbjörnsson
Sara Björnsdóttir

2002

Erla S. Haraldsdóttir
Jóhann L. Torfason

2003

Unnar Örn Jónasson
Þórdís Aðalsteinsdóttir

2004

Helgi Þórsson
Sigurður Guðjónsson

2005

Þórunn Maggý Kristjánsdóttir
Jóhannes Atli Hinriksson
Harpa Árnadóttir.

2006

Darri Lorenzen
Hye Youn Park
Kristín helga Káradóttir

2007

Davíð Örn Halldórsson
Birta Guðjónsdóttir
Björk Viggósdóttir

Þrír myndlistarmenn hljóta styrk úr Dungalsjóðnum

Einkennileg aðgerð

Jæja, þá skýrast línur eilítið með Guðjón leikhússtjóra Borgarleikhússins og Jón Viðar leikhúsgagnrýnanda DV, en í Morgunblaðinu er frétt og viðtöl vegna afnáms á frumsýningarmiðum Borgarleikhússins til Jóns.

 Eins og ég greini frá í síðasta bloggi að þá virkar þetta frekar óréttlát og einkennileg aðgerð í garð fjölmiðils og gagnrýnanda að hálfu leikhússtjórans, burt séð frá áliti hans á Jóni.  Málið snýst augljóslega um ósætti Guðjóns við gagnrýni Jóns á leikhúsið og leikhússýningar og aðgerðin er fyrst og fremst yfirlýsing frá Guðjóni en ekki nálgunarbann á Jón við Borgarleikhúsið.

Réttlæting Guðjóns á aðgerðinni er að hann sé að taka upp hanskann fyrir áhorfendur leikhússins,  En í dómnum segir Jón "Borgarleikhúsið breytist í grafhýsi. Snobbliðið mætir til að klappa, en almenningur finnur nályktina, sem leggur langar leiðir, og flýr á brautu“.

Með þessu segir Guðjón að Jón segi að áhorfendur séu fífl, "svona dónaskap við mína gesti líð ég ekki“, bætir hann svo við. Þetta er gegnsæ hula að mínu mati, enda vegur Jón hart að starfi Guðjóns í dómi, og túlkunin "fífl" er eitthvað sem Guðjón býr til, alveg upp á eigin spýtur. Snýst þetta þá hvorki um umræðu né innkomu, eins og ég velti fyrir mér hér að neðan. Þetta er bara persónulegt.

Hins vegar flokkar Jón leikhúsgesti í snobblið og almenning og slíkt er varla í verkhring okkar gagnrýnenda.

„Gagnrýnendur eiga að vera mannbætandi“

Enga gagnrýni, takk!

Athyglisverð ákvörðun Guðjóns Pedersen leikhússtjóra Borgarleikhússins að svipta Jóni V. Jónssyni, leikhúsgagnrýnanda DV, frumsýningarmiðum.  Ástæðan ku vera  dómur Jóns Viðars um leikritin Endstation Amerika og Ræðismannsskrifstofan þar sem hann sagði m.a. að nálykt legði frá Borgarleikhúsinu.

Jón hefur aldrei verið nærgætinn gagnrýnandi en mér er spurn hvort rétt sé af leikhússtjóra að mismuna gagnrýnendum (og þá fjölmiðlum) með því að loka á einn þeirra á þeim forsendum að hann skrifi ekki að hans skapi, jafnvel þótt Guðjón kunni að hafa skoðanir á hlutverki gagnrýnenda sem Jón fellur ekki undir. 

Samband lista og listgagnrýni er "love-hate"-samband sem eðlilega ætti að fara í málefnalega umræðu þegar skoðanir skarast. Guðjón getur þannig séð gagnrýnt gagnrýnandann í orði en kýs þess í stað aðgerð sem er þá einhverskonar mótmæli eða yfirlýsing. Enda getur Jón haldið áfram skrifum þótt hann fari ekki á frumsýningu.

Í myndlistinni hef ég rekið mig á að "slæm" gagnrýni virðist ekki hafa áhrif á sölu listaverka. Í leikhúsi kann "slæm" gagnrýni að draga úr aðsókn og hafa þannig bein áhrif á innkomu.  Fjárhagslegir hagsmunir eru þá í húfi og því spurning hvort að aðgerð Guðjóns, sem sýnir það í verki að hann vilji enga gagnrýni frekar en óvæga gagnrýni, sé vegna umræðunnar eða innkomunnar?

http://www.visir.is/article/20080103/LIFID01/80103085

http://www.dv.is/frettir/lesa/3667

Topp tíu: Myndlistarsýningar ársins 2007

Í dag birtist í Morgunblaðinu samantekinn topp-tíu-listi fjögurra myndlistargagnrýnenda hjá Morgunblaðinu. Þar sem ég á bara 25% í listanum langar mig að birta topplistann minn hér á blogginu. 

   

 Myndlistarsýningar ársins 2007

1) Undrabörn, Mary Ellen Mark ásamt Martin Bell, Ívari Brynjólfssyni og nemendum úr Öskjuhlíðarskóla og Safamýrarskóla,  Þjóðminjasafn Íslands.

2) Guð, Ragnar Kjartansson,  Nýlistasafnið

3) Cobra Reykjavík, Cobra, Listasafn Íslands

4) Kristján Davíðsson, Listasafn Íslands

5) Rotnandi sýning/ Tilfinningalandslag, samstarfsverkefni 14 alþjóðlegra listamanna með sýningarstjóranum Mathieu Copeland, Safn ehf.

6) My Oz, Roni Horn , LR-Hafnarhúsið

7) Eggert Pétursson, LR-Kjarvalstaðir

8) High Plane VI, Katrín Sigurðardóttir, Listasafn Íslands

9) Liminality-Alveg á mörkunum, Hekla Dögg Jónsdóttir,  Nýlistasafnið.  

10) Ljóshærð ungfrú heimur 1951-,Birgir Snæbjörn Birgisson, LR-Kjarvalsstaðir

                                                                                                                             Nokkrar sýningar voru að detta inn og út af listanum og þessar enduðu rétt fyrir utan hann: Ferðir, Kristinn G. Harðarsson, Suðsuðvestur, Sameiginlegt líf/Uppstillingar, Louisa Matthíasdóttir og Leland Bell, Hafnarborg, Minning Þórarins Nefjólfssonar,  Magnús Pálsson, Gallerí i8, Volume of silence, Bernd Koberling í Gallerí Turpentine, Í beinni - Viðburður verður sýning, Pierre Huyghe í Hafnarhúsinu, Still Drinking about you, Kolbeinn Hugi Höskuldsson í Nýlistasafninu og Miðbaugur og Kringla, samsýning Norrænna listamanna í Kringlunni og miðbæ.

 

Mér þótti erfitt að velja á milli sýninga Mary Ellens Marks í Þjóðminjasafninu og Ragnars Kjartanssonar í Nýlistasafninu í fyrsta og annað sætið. Var verulega snortinn af báðum sýningunum, en á mjög ólíkan hátt, enda mjög ólíkar sýningar.  Ragnar náði manni með skemmtilist (artentainment) sem var að sama skapi vel útfært rýmisverk,  og endurtekin mantran, "Sorrow conquers happyness",  hreyfði allverulega við tilfinningasviðinu.   

Sýningin Undrabörn í Þjóðminjasafninu er í hefðbundnari kantinum (hún er enn í safninu). Uppistaðan er ljósmynda-ritgerð (photo-essay) Mary Ellens Marks af fötluðum börnum í Öskjuhlíðarskóla, Safamýrarskóla og Lyngási, auk heimildarmyndar Martins Bell um Alexander (nemanda við Öskjuhlíðarskóla), ljósmyndum Ívars Brynjólfssonar af innviði skólanna og list barna úr skólunum.  Þetta er falleg, áleitin, metnaðarfull og málefnaleg sýning. En megin ástæðan fyrir því að ég vel Undrabörn í fyrsta sætið umfram sýningu Ragnars, er að umræðan sem hún hefur skapað á meðal almennings hefur haft áhrif á framtíð skólanna. Hugmyndir ráðamanna um að fatlaðir eigi betur heima í almennu skólakerfi, sem setti Öskjuhlíðarskóla og Safamýraskóla upp við vegg og allt útlit var fyrir að slíkir sérskólar yrðu lagðir niður á endanum, hefur snúist við. Menntamálaráðuneytið hefur staðfest að hanna eigi nýjan sérskóla með enn betri aðstöðu. Er þetta breytta viðhorf mikið til sýningunni og aðstandendum hennar að þakka.

                                                                                                                              Gleðilegt nýtt myndlistarár!

Listamaður kynntur; Natalia Goncharova

Natalia Goncharova fædd árið 1881 í Ladyshkino í Rússlandi. Menntaði sig höggmyndalist og arkitektúr í Moskvu, en snéri sér svo að málaralistinni.

            

Í karllægum listheimi féll hún í skugga eiginmanns síns, listmálarans Mikhails Larinovs, en Goncharova var engu að síður frumkvöðull í Rússneskum módernisma, sýndi einnig með Þýska expressjónista hópnum "Der Blaue Reiter"  og á öðrum tug 20. aldarinnar tilheyrð hún fámennum hópi listamanna svokallaðs Rayonnisma, sem er innan álíkra hugmynda og Fútúrismi og Vorticismi.

Árið 1919 fluttist hún til Parísar þar sem hún naut skammrar hilli fyrir leikhúshönnun og sviðsetningar.  Hún varð síðan heilsuveil og lést í fátækt í París árið 1962. Hún var flestum gleymd utan Rússlands þegar verk eftir hana, "Að týna epli" seldist á uppboði hjá Christie´s í Lundúnum á 4,9 milljónir punda í júni síðastliðnum.

Goncharova spannaði nokkuð breytt svið í málaralistinni, leyfði sér jafnvel að fara út í dekorasjón þegar kom að abstraktmálverki (á bannlista hins karllæga myndlistarheims). það eru þó Neo-prímitíf málverk hennar sem standa uppúr, en hún heillaðist snemma að alþýðulist sem einkenndi verk hennar alla tíð og tvinnaði saman alþýðulist og trúarlegar ímyndir eða íkonamyndir með sláandi hætti . Því er tilefni að birta mynd hennar "Fæðing frelsarans" með á þessari kynningu á listamanni á aðfangadegi jóla.

Gleðileg jól

 

Hendrix og graffití

Þetta 80´s myndskeið við lag Jimi Hendrix, Purple Haze, er eitt það flottasta sem ég hef séð. Til sælla minninga um unglingsárin fann ég það á netinu.

http://www.youtube.com/watch?