Bannað að mála Barack Obama

Miami er ekki staður demokrata í Bandaríkjunum, en hann hefur verið vaxandi vettvangur myndlistar og býður upp á eina stærstu myndlistarkaupstefna sem sögur fara af, "Art Basel Miami ". 

Pólitík og myndlist skárust í Miami nú á dögunum þegar listamaður að nafni Serge Toussaint sem var ráðinn til að mála veggmynd í tilefni af degi Martins Luthers King Jr. og málaði mynd af King og Barack Obama.

Honum var svo skipað af yfirvöldum (sem réðu hann líka til verks) að stroka Obama út af myndinni, sem hann gerði með því að hvíta hann allan, "whitewashing the presidental candidate", eins og greinarhöfundur í NY arts magazine kallaði aðgerðina.

Svar Toussaints við þessu var líka flott; ''What's the point of painting Martin Luther King Jr. if you can't paint his dream?''

Hlekkur á fréttina í Miami Herald: http://www.miamiherald.com/news/miami_dade/story/482290.html

Rokk og ról Búdda

Fór loksins á sýningu Jóns Sæmundar Auðarsonar í 101 galleríi. Það er mikið líf í jóni (sérstaklega miðað við það að hann kallar sig "Dead")

Sýningin heitir "Undraverður rafmagnaður talandi hellir" og túlka ég titilinn sem sýn á manneskjuna (samkvæmt Búddisma er manneskjan tóm), en Jón tekur fyrir trúarbrögð, skapar altari þar sem Búdda er í aðalhlutverki, en Kristur í aukahlutverki. 

Þessi undraverði talandi hellir er væntanlega hugarheimur Jóns sjálfs og er hann líka samkvæmur sjálfum sér þar, jafnvel þegar hann er í Búddískum hugleiðingum. Hann rokkar við altari (í videói) og útlitið er þetta svarthvíta Gothik - The Raven- sem hann er þekktur fyrir. Semsagt Bauhaus stíll í fyrirrúmi. (þ.e. hljómsveitin Bauhaus, ekki geometríuhópurinn gamli)

Þetta er heilmikil innsetning, táknfræðin nokkuð hittin en samt virkar nálgunin hispurslaus og tilfinningaleg og þannig talar sennilega rokkið og búddisminn saman.

 Ég hefði viljað sjá hann taka rýmið fastari tökum. Sýningin virkar dálítið eins og að hún sé bara í hálfu rýminu. Jón er engu að síður flottur í rokk og ról búddisma. Mæli með sýningunni.

Dave Hickey og myndlistarkennslan

Ég á tvo uppáhalds myndlistargagnrýnendur,  þá Jerry Saltz og Dave Hickey, báðir Bandaríkjamenn en afar ólíkir gagnrýnendur. Báðir flokkast þeir samt sem lýrískir gagnrýnendur. Þ.e. að gagnrýni þeirra er á við bókmenntaverk.

Ég ætla að geyma að segja frá Saltz og byrja á Hickey.

Dave Hickey er sennilega orðhittnasti penninn í bransanum, glettinn en beittur. Hann býr í Las Vegas (og vill hvergi annarsstaðar búa en þar sem er nóg af "Slot"-maskínum).  Hann skrifar "freelance" og er höfundur tveggja frábærra bóka um myndlist og gagnrýni; "The invisible dragon" og "Air guitar".

Hann er yfirlýstur andstæðingur akademískrar kennslu (Er sjálfur prófessor í Ensku við Háskólann í Las Vegas)

Hér eru nokkrir punktar frá honum til kennara (og nemenda) sem mér þótti allavega áhugavert að lesa og svara fyrir mig sjálfan sem stundakennari við LHÍ undanfarin ár.

* Teaching Art should be student centered.

* Art should be "The best of an Artist," not a reflection of or a reaction to the usual codependent dysfunctional grad school family of competitive professors and competitive students.

*Art professors do not need to be unlicensed psychotherapists nor parental authority figures.

'Three year grad programs are the best, where students are left alone at first to find out what they want to do, before the faculty messes with them.

'Two year programs are the worst, where professors mess with students from the beginning, resulting in the students never knowing where they want to go with their art. 

*Grading is impossible, because it insults and destroys an artist's Soul. The alternative of blindly handing out Bs does likewise.

*Young artists need a form of "sibling support" taking place among their own generation.

*[Artists, like doctors and lawyers, need to learn to set up a "practice."] Art Students should be "interns" for their art careers. Grad schools need to educate and nurture eventually practicing, producing artists, not more academics.

Íslensk samtímalist er nú fátækari

Trúði ekki mínum eigin eyrum þegar konan mín sagði mér að Gunnar Örn væri látinn.  Og að lesa þessa sorgarfrétt er einsog að fá högg í brjóstið.  

Ég kynntist Gunnari ekki gegn um listina heldur rérum við á sömu andlegu mið um tíma.  Ég mat hann mikils, bæði sem manneskju og myndlistarmann. Einlægur með fagra sál.

Íslensk samtímalist er fátækari þegar maður eins og Gunnar fellur frá. En að sama skapi ber að þakka allt það sem listamaðurinn gaf í lifanda lífi, og gerði okkur andlega ríkari.

Gunnar Örn Gunnarsson listmálari látinn

Óskeikul smáatriði

Eitt sem gerir hina sígildu Casablanca að meistaraverki eru smáatriðin, eins og þegar roskinn maður gengur inn á Rick´s café américaine og dyravörður segir "Welcome professor", nú eða bara umræður og útlit manna sem birtast í bakrunni myndar.

þessi smáatriði segja allt sem segja þarf um hlutverk borgarinnar í síðari heimstyrjöldinni, en Casablanca var staður sem fræðimenn og listamenn sem ögruðu hugmyndum þriðja ríkisins flúðu til. Þeir voru á svörtum lista nasista og fundu griðarstað í Casablanca og félagskap annarra á svipuðu róli. Casablanca var þá máttugur staður fyrir umræðu og sköpun.

Slík smáatriði skipta öllu máli í gerð meistaraverks, og er kvikmyndin Casablanca óskeikul á aðstæðurnar.

Í tilfelli Ilsu og Victors að þá eiga þau stopp í borginni, en Victor er efst á óskalista nasista og Rick hjálpar þeim að flýja undan glæpamönnum, spilltri lögreglu sem sjá hag sinn í að selja þau í hendur nasista.

Má vel vera að Madonna kunni að sannfæra einhverja og hrinda endurgerð í framkvæmd. En sú mynd gæti eingöngu notast við rómantíkina og "hasar-plott" í Casablanca. Út frá aðstæðum í Írak getur sama sögusvið aldrei gengið upp.  Veit allavega ekki til þess að fræði- og listamenn hafi verið að leita til Íraks sem griðastað undan kúgun.

Án ígrundunar um aðstæður og breyttra óskeikula smáatriða er endurgerð dæmd til að mistakast. Auk þess getur hún varla heitið Casablanca (nema þá að nafn kvenhetjunnar verði breytt í Iliona Casablanca).

Madonna endurgerir Casablanca

Af hverju sanngjörn?

Oliver Stone hefur ekki gert almennilega bíómynd síðan hann gerði Salvador og Platoon árið 1986 (tvær bestu myndirnar sínar á sama ári).

Síðan hafa myndirnar farið hægt og sígandi niðurávið. Nú síðast var það floppmyndin World trade center.  Leikstjórinn er einfaldlega hættur að þora að taka áhættur og afstöðu og ég veit ekki hversvegna maður ætti að nenna að sjá enn eina forsetamynd frá honum sem á að auki að vera sanngjörn umfjöllun um George W. Bush. Af hverju sanngjörn?

Stone gerir mynd um Bush

Hlustað á þögnina

Á skírdag klukkan 13.00 var klukkutíma hljóðþáttur um þögn frumfluttur í Ríkisútvarpinu í tilefni af sýningunni Þögn í Hafnarhúsinu. 

Þátturinn heitir Hún, sem skiptir öllu máli og er í umsjón Guðna Tómassonar sem ræðir við ýmsa fræðimenn, listamenn (þ.á.m. þá sem eiga verk á sýningunni) og undirritaðan sem sýningarstjóra Þagnar.

Þátturinn verður endurfluttur klukkan 23.00 í kvöld, annan í páskum.

Hér er líka hlekkur á þáttinn á netinu http://dagskra.ruv.is/streaming/ras1/?file=4401535

Hvet alla til að hlusta á vangaveltur um þögnina í kvöld eða á netinu.

Menningarlega tengt fréttaefni Ríkissjónvarpsins er komið á botninn.

Vegna athugasemda sem komu á síðasta bloggi ákvað ég að líta á vefsjónvarp RÚV og hlusta á viðtal sem birtist í kvöldfréttum á skírdag við íslenska listakonu sem var að opna sýningu í Lundúnum og sækir innblástur sinn til plánetunnar Vulkan. 

Ég þekki reyndar ágætlega til Vulkan og hef hlustað af athygli á Dr. Spock segja frá plánetunni. En honum láðist, í þeim Star Trek þáttum sem ég hef séð, að minnast á myndlistarstrauma hjá hinum eyrnastóru Vulkönum. Það kemur vissulega á óvart hve straumarnir minna svakalega á svarta tímabil Guðrúnar Einarsdóttur í einhverjum "Free flow" damask búningi.  Auk þess upplifði ég Spock, eða aðra Vulkana sem komu fram í þáttunum, aldrei sem "Free flow" náunga. En svona veit maður nú lítið um listir á öðrum plánetum.

Verk þessarar jarðnesku listakonu hafa áður ratað í af listum pistil hjá mér í Morgunblaðinu svo ég vona að menn túlki ekki þannig að ég sé að leggja hana í einelti.  En ég forðaðist í frágreindum pistli að nefna hana á nafn, enda snérist málefnið um stöðu gagnrýnenda á Íslandi í blönduðu myndlistarlandslagi þar sem lítill greinarmunur er gerður á atvinnu- eða áhugamennsku. Og á það sérstaklega við um nálgun fjölmiðla við myndlistina.

Það sem sló mig nú voru ófagleg vinnubrögð fréttastofu Ríkissjónvarpsins og hve umsjónamenn þar á bæ eru gersamlega úr öllum takti við samtímalist og bókstaflega úti í geimnum þegar kemur að málum myndlistar. Nóg hefur mér þótt um að sjá myndir frá kaffihúsasýningum renna með texta í lok fréttartíma. En að birta þetta viðtal í fréttatíma er stofnuninni til háborinnar skammar og er til sönnunar um hve Ríkissjónvarpið er skammt á veg komið í menningarlega tengdu fréttaefni. 

Væntanlega hefur þorri þeirra sem sáu viðtalið haldið að þetta væri grín. Og vissulega var þetta á sinn hátt fyndið, en að sama skapi sorglegt að sjá í fréttum RÚV!

Hér er hlekkur á viðtalið.

http://dagskra.ruv.is/streaming/sjonvarpid/?file=4397870/13

Tíðindi

Mér þykir það tíðindi að í Iceland review online er nokkuð ítarleg umfjöllun um sýninguna Þögn í Listasafni Reykjavíkur.

Ég vissi ekki að í þessu nettímariti væru slíkar umfjallanir og eru það gleðifregnir fyrir mitt leyti. Ekki bara vegna þess að ég er sýningarstjóri Þagnar, heldur vegna þess að fjölmiðlar eru að jafnaði tregir við að fjalla um myndlistarsýningar að öðru leyti en sem kynningarefni.

Victoria Cross heitir sú sem rýnir í sýninguna og deilir upplifun sinni á verkunum með lesendum. 

Samkvæmt Victoriu tekur það tíma fyrir sýninguna að sökkva inn og þarf helst nokkrar heimsóknir í safnið.  Ég er ekki frá því að það sé hárrétt hjá henni. Að þetta sé ekki skyndibitasýning, enda ekki sjálfgefið að detta í þögn með þeim hætti.

Hvet því alla til að fara á sýninguna og gefa sér tíma.

Myndin sem fylgir er af framlagi Finns Arnars Arnarsonar til Þagnar.

Hér er svo hlekkur á umfjöllunina í Iceland review online

http://www.icelandreview.com/icelandreview/reviews/?cat_id=16539&ew_0_a_id=302482

Cai Guo-Qiang

Það er ljóst að eitt skot til Austurríkis (sjá síðustu bloggfærslu) dugar ekki.  Ég held að yfirlitsýning Cai Guo-Qiang, "I want to belive" í Guggenheim safninu í New York sé líka "must see" sýning.

Guo-Qiang, sem er fæddur í Kína árið 1957,  en er búsettur í Japan og New York. Hann varð fyrst þekktur um miðjan tíunda áratug síðustu aldar fyrir sprengjugjörninga og var púður megin uppistaða í flestum verka hans. Hann færði sig síðar yfir í umfangsmiklar "installasjónir"

Guo-Qiang er frábær listamaður. Ég sá sýningu frá honum á þaki Metropolitan safnsins í hittifyrra. Þar hafði hann safnað "vopnum" (þ.e. vasahnífum, borðhnífum, skærum, göfflum ofl.) sem höfðu verið tekin af farþegum á JFK.

Þessum "vopnum" var svo stungið í 3,5 metra langa Krókódíla sem hann raðaði á hekk sem liggur eftir þakröndinni.  Á miðju þakinu var svo 5 metra há glerplata sem stóð eins og glerturn upp í loftið og speglaði umhverfið. Lá því fyrir að tengja sýninguna óttaáróðri og 9/11. Og var Guo-Qiang þannig ennþá að fást við sprengingar.

Það gerir hann einnig í Guggenheim. En samkvæmt Robertu Smith gagnrýnanda er sýningin "action packed" og maður heyrir stöðugar sprengingar út um allt safnið.

Myndir: (efri) Eitt af verkum Guo-Qiangs sem er reyndar í annarskonar útfærslu í Guggenheim.

(Neðri) Frá sýningunni á þaki Metropolitan safnsins

Hér er svo linkur á heimasíðu listamannsins. http://www.caiguoqiang.com/